Reprezentatywność i równość


Konsultacje społeczne powinny zostać przeprowadzone w ten sposób, żeby mogły w nich wziąć udział wszystkie zainteresowane tematem podmioty (nie tylko partnerzy instytucjonalni, ale także pojedynczy mieszkańcy). Jeśli bowiem w konsultacjach nie wybrzmi głos jakiejś grupy interesów, to ich wyniki będą nierzetelne i nie będą oddawały rzeczywistych poglądów określonej społeczności.Przykładowo, jeśli urząd pracuje nad stworzeniem strategii rozwoju transportu w gminie, to do udziału w konsultacjach powinien zaprosić nie tylko kierowców, ale także użytkowników transportu publicznego, rowerzystów i pieszych. Tylko w takim przypadku strategia będzie miała szansę odpowiadać na prawdziwe zapotrzebowanie społeczne, a nie skupi się jedynie na problemie budowania nowych oraz remontowania i poszerzania istniejących już dróg. Z drugiej strony należy tu pamiętać, że wszystkie konsultacje mają określone grupy docelowe i nie warto kierować zaproszeń do uczestnictwa w nich do ogółu mieszkańców. Ciekawy pomysł na dotarcie do określonej grupy odbiorców miał kilka lat temu Urząd Miasta Katowice, kiedy organizował konsultacje dotyczące jednego z parków miejskich. Urząd chciał, żeby o parku wypowiedziały się osoby, które rzeczywiście są jego użytkownikami, stąd informacje o konsultacjach stały przez kilka tygodni przy wszystkich drogach wjazdowych do parku, dzięki czemu każda odwiedzająca go osoba mogła bez problemu się z nimi zapoznać i wziąć udział w konsultacjach. Należy podkreślić, że zasada reprezentatywności nakłada na administrację publiczną, organizującą proces konsultacyjny, obowiązek aktywnego poszukiwania grup docelowych potencjalnie zainteresowanych problemem i umiejętnego planowania procesu i dobierania kanałów informacyjnych, żeby wszystkie zainteresowane podmioty mogły wyrazić swoje opinie na temat określonego projektu. Na koniec warto wspomnieć, że zasada ta wspomina także o równości. Chodzi tu o to, że wszystkie podmioty powinny brać udział w konsultacjach na równych prawach, z uwzględnieniem stopnia swej reprezentatywności dla określonego rodzaju interesów społecznych oraz zróżnicowanych uprawnień i funkcji.   


(na podstawie "Narzędzia i techniki konsultacji społecznych Podręcznik jak prowadzić konsultacje społeczne w samorządzie". Opracowana przez FRDL Ośrodek Kształcenia Samorządu Terytorialnego im. Waleriana Pańki w Katowicach)